West Africa Cocoa Programme (WACP)
Fairtrade cacaoprogramma werpt zijn (cacao)vruchten af
Het West Africa Cocoa Programme (WACP) in Ghana en Ivoorkust is een trainingsprogramma dat tot doel heeft om sterke coöperaties te bouwen. Organisaties die tegen een stootje kunnen en die waardevol zijn voor hun boerenleden. Het programma is begonnen in 2016 en het laatste WACP monitoring rapport laat zien dat het zijn vruchten afwerpt.
Goed bestuurde en democratisch gerunde coöperaties zijn de beste manier om ervoor te zorgen dat boeren een sterke en gezamenlijke stem in handelsrelaties hebben. Daarnaast leidt een goed bestuurde en democratisch gerunde coöperatie ook tot meer kennis en middelen om mensenrechtenschendingen aan te pakken. Daarom ligt de focus van Fairtrade Africa’s ondersteuning bij de professionalisering van de cacaocoöperaties.
West Africa Cocoa Monitoring Report – 3rd edition
Resultaat
Meer boeren dan ooit namen deel aan trainingen in 2022. Bijna 40.000 boeren van 243 Fairtrade cacaocoöperaties deden mee. Dit waren er bijna 75% meer dan in het jaar ervoor. Onderwerpen die aan bod kwamen zijn onder meer: Good Agricultural Practices (GAP), klimaatverandering, kinderarbeid, het opzetten van spaar- en kredietassociaties en goed bestuur.
Deelnemers gaven aan dat ze hun vaardigheden en kennis hadden vergroot op 5 belangrijke gebieden: bestuur, management, voorkomen van kinderarbeid, gendergelijkheid en het voldoen aan Fairtrade standaarden. In Ivoorkust steeg de score op deze 5 gebieden van 3.71 in 2018 naar 4.1 in 2022. In Ghana steeg de score van 4.3 in 2020 naar 4.4 in 2022.
“Als onderdeel van het Fairtrade Leefbaar Inkomen project heb ik geleerd om in- en uitgaven bij te houden in een speciaal boekje. Met behulp van een coach lukt het me om dit dagelijks te doen,” Aldus Finda Kouadio Theodor, cacaoboer en lid van cacaocoöperatie Capressa in Ivoorkust. “Zo heb ik beter controle over mijn inkomen, kan ik beter plannen en het helpt me om beslissingen te nemen. Ik heb mijn productie kunnen verhogen van 550 kg naar 815 kg per hectare. Ik nam ook deel aan een training die ging over hoe belangrijk het is dat ook vrouwen deelnemen aan het financiële management van een huishouden. Ik realiseer me nu dat mijn vrouw en ik elkaar aanvullen en dat ik op haar moet vertrouwen om ons huishouden financieel te runnen.”
Het rapport benadrukt aanzienlijke verbeteringen op alle vijf gebieden hierboven genoemd:
- 97 procent van alle deelnemende coöperaties in Ivoorkust en 100 procent in Ghana beschikken over een Intern Management Systeem om data (productie, verkoop, geolocaties etc.) te managen voor traceerbaarheid en risicomanagement.
- Vrijwel alle coöperaties gebruiken een business plan om beslissingen te nemen, een verhoging van 12% in Ivoorkust en 33 procent in Ghana vergeleken met het begin van WACP. Dit betekent dat managers van coöperaties bedrijfsgegevens en analyses strategischer gebruiken.
- Diensten van coöperaties aan boeren met betrekking tot inkomensdiversificatie, zoals de teelt van andere gewassen of het houden van kippen, zijn in 2022 toegenomen. Deze zijn betaald uit het Fairtrade COVID-19 relief and resilience fund en uit de eigen gezamenlijk middelen van de coöperatie zoals de Fairtrade Premie.
- Vrijwel alle coöperaties ondernemen actie om vrouwen en jongeren meer te betrekken bij bestuur en management van de organisatie. Met dit doel is de Young Cooperative Managers Academy in Ghana opgericht in 2022. Deze Academy heeft tot doel om jonge mensen klaar te maken om coöperaties op een duurzame en inclusieve manier te leiden.
- Coöperaties scoorden bijzonder goed als het ging om de bewustwording van kinderrechten in 2022: 2,92 van in Ivoorkust en 2,7 in Ghana.
John Asaseba, penningmeester van cacaocoöperatieKukuom in Ghana: “Het aantal kinderarbeidgevallen is aanzienlijk afgenomen bijKukuom omdat leden nu arbeid kunnen inhuren en we een monitoringsysteem voor kinderarbeid hebben opgezet.”
Zorgen
“Maar ondanks deze goede berichten is het plaatje tegelijkertijd zorgwekkend als het gaat om de verkoop van Fairtrade cacao,” volgens Isaac H. Tongola, directeur van Fairtrade Afrika. “Hoge inflatie en lage prijzen voor boeren bedreigen de toekomst van een duurzame cacaosector. Verkoop van Fairtrade cacaobonen liet een herstel zien na een daling in 2020. Maar Togola waarschuwt dat zonder structureel hogere prijzen en hogere marges voor kleinschalige boerenorganisaties en hun leden, waarvan de meeste in armoede leven, er geen duurzame cacao zal zijn. De realiteit is dat de verkoop onder Fairtrade voorwaarden en het aantal partnerschappen tussen merken, supermarkten en boeren omhoog moet.
Sierra Leone
In 2022 deden voor het eerst Fairtrade cacaocoöperaties in Sierra Leone mee aan WACP. Hun aantal groeide van 6 in 2019 naar 19 in 2022. Het aantal gecertificeerde boeren steeg van 14.801 naar 35.184. In Sierra Leone is nu permanent iemand aan het werk van Fairtrade Afrika om de coöperaties te ondersteunen en te trainen.
Trainingen zulle focussen op monitoring en remediation van kinderarbeid, verhogen productiviteit, ontbossing en het betrekken van jongeren en vrouwen bij bestuur en management van de coöperatie.
Voorzichtig optimisme voor 2023 en daarna
Het WACP monitoring rapport wijst erop dat EU wetgeving op het gebied van Human Rights & Environmental Due Diligence (HREDD) en de vernieuwde Fairtrade Cacao Standaard boeren in een goede positie plaatst om actie te ondernemen op ontbossing, traceerbaarheid en transparantie.
“Ondanks alle uitdagingen ben ik optimistisch voor Fairtrade boeren in West-Afrika”, zegt Tongola. “Het is belangrijk dat we blijven focussen op het vergroten van de hoeveelheid cacao die Fairtrade coöperaties onder Fairtrade voorwaarden kunnen verkopen en het aantal coöperaties dat een directe relatie heeft met merken en retail.”
Dit optimisme wordt beaamd door Assi Ake Bekoin Rosine, lid van cacaocoöperatie CAYAT in Ivoorkust. Ze geeft aan dat Fairtrade haar leven heeft veranderd. “Dankzij CAYAT en de Fairtrade Women’s School of Leadership, heb ik weer meer zin in het leven dan ooit. Ik heb meer zelfvertrouwen, ik word meer gewaardeerd door mijn man en familie. Ik heb geïnvesteerd in het opzetten van een klein restaurantje. Dat extra inkomen geeft ons meer zekerheid en gemoedsrust.”
