Waarom ontvangen cacaoboeren geen leefbaar inkomen?
Fairtrade Nederland draagt al jaren bij aan betere handelsvoorwaarden en levensomstandigheden voor kleinschalige boeren en werknemers. Hoewel er de afgelopen dertig jaar veel is veranderd, zijn we er nog lang niet. Oneerlijke handel is nog altijd de norm en armoede onder boeren en werknemers in ontwikkelingslanden is groot. Neem cacao als voorbeeld. Een groot deel van de cacaoboeren leeft onder de extreme armoedegrens. Zij moeten rondkomen van zo’n 78 dollarcent1, terwijl een gezin in Ghana $2,16 per persoon per dag2 zou moeten verdienen om fatsoenlijk van te kunnen leven. Dat is een bedrag dat ook door veel Fairtrade boeren niet wordt verdiend, onder andere omdat zij maar een deel van hun oogst onder de betere, maar duurdere Fairtrade handelsvoorwaarden kunnen verkopen.
Fairtrade handelsvoorwaarden
Fairtrade werkt als enige keurmerk met een minimumprijs. Deze werkt als een vangnet voor boeren en is bedoeld om de kostprijs van cacaoproductie te dekken. Als de marktprijs onder de minimumprijs ligt, wordt de minimumprijs betaald. Is de marktprijs hoger dan de minimumprijs dan wordt de marktprijs betaald. De Fairtrade premie is een vast bedrag dat bovenop de verkoopprijs komt. Deze wordt rechtstreeks betaald aan boerenorganisaties en wordt bijvoorbeeld gebruikt voor investeringen in productiviteitsverbetering of in gemeenschapsprojecten.
Deze voorwaarden maken voor veel boeren een aanzienlijk verschil. Zo ontvingen in Ivoorkust cacaoboeren van 140 Fairtrade coöperaties $15 miljoen extra in het laatste kwartaal van 2019 in vergelijking met niet-Fairtrade boeren. In 2018 ontvingen Ghanese cacaoboeren een Fairtrade premie van $1,7 miljoen bovenop de verkoopprijs.
Er is meer nodig
Fairtrade wil dat boeren zelf in staat zijn minimaal een leefbaar inkomen te verdienen. Een leefbaar inkomen dekt de kosten voor voldoende en voedzaam eten, fatsoenlijke huisvesting, medische zorg, onderwijs en spaargeld. Samen met Tony’s Chocolonely hebben wij daarom de prijs berekend die een cacaoboer zou moeten ontvangen voor 1 kilo cacao om een leefbaar inkomen te kunnen verdienen. Inmiddels hebben wij onze minimumprijs en premie met 20% verhoogd, als eerste stap om de industrie richting deze leefbaar inkomen prijs te bewegen.
Samen het verschil maken
Uiteindelijk is het aan de industrie om haar verantwoordelijkheid te nemen. Fairtrade biedt de cacao industrie een handelsperspectief dat bijdraagt aan het mogelijk maken van een leefbaar inkomen voor cacaoboeren. De realiteit is echter dat Fairtrade gecertificeerde boeren meestal maar een klein percentage van hun totale oogst kunnen verkopen onder Fairtrade voorwaarden. De overige cacaobonen moeten ze tegen de veel te lage marktprijs verkopen. Een beetje goed doen is niet goed genoeg. Het bereiken van een leefbaar inkomen vergt structurele veranderingen in de gehele handelsketen. Fatsoenlijke betaling is hierbij essentieel. We moeten hierin samenwerken. Boeren, Fairtrade, cacaoverwerkers, chocolademerken, retailers én consumenten. Alleen zo zal het mogelijk zijn een leefbaar inkomen te bereiken.
[1] Cacao Barometer, 2018
[2] ISEAL The Living Income Community of Practice, 2018
