Stem tegen CETA in de huidige vorm

Stem tegen CETA in de huidige vorm

CETA

Vandaag stemt de Tweede Kamer over de Comprehensive 
Economic and Trade Agreement. Beter bekend als CETA. Het lijkt erop dat een meerderheid van de Kamer voor CETA zal stemmen. Hiermee laat Nederland een kans lopen om een bijdrage te leveren aan eerlijke, duurzame handel. De Nederlandse overheid spreekt regelmatig haar ambities uit over mensenrechten en het bedrijfsleven. Mooie woorden, maar tegenovergestelde daden. Met CETA wordt de macht van civil society verkleind en die van multinationals vergoot.

Gemiste kans

Handelsverdragen hebben wereldwijde impact. Zij bieden een uitgelezen kans om goede arbeidsomstandigheden, eerlijke handel en een duurzame economie te realiseren. Waar steeds meer investeerders en overheden inzien dat duurzame productie onvermijdelijk is, staat CETA haaks op deze ontwikkeling. De prioriteit moet niet liggen bij liberalisering van handel of winstmaximalisatie van investeerders maar bij het borgen van mensenrechten in internationale handelsketens. 

“CETA maakt mensenrechten en duurzaamheid ondergeschikt aan de belangen van multinationals. Wij maken ons grote zorgen over de toenemende machtsongelijkheid in voedselketens die door CETA alleen maar verder in de hand wordt gewerkt. Handelsverdragen moeten mens en milieu voorop stellen en zorgen dat iedereen in de keten profiteert: naast de bedrijven óók de boeren en werknemers die de producten maken.”


Tara Scally, woordvoerder Fairtrade Nederland.

ICS

Een zorgelijk element van CETA is het nieuw op te richten arbitrage hof: Investment Court System (ICS). Deze staat los van het nationale rechtssysteem. Waar ieder ander eerst nationale wegen moet bewandelen, kunnen internationale bedrijven direct naar dit hof stappen wanneer zij het gevoel hebben dat nationale wet- of regelgeving hun werkzaamheden belemmeren. Het geeft investeerders de mogelijkheid om compensatie van bedrijven af te dwingen, terwijl de gemeenschappen die getroffen worden door hun activiteiten de gang naar deze rechter worden ontzegd. ICS zal beleidsontwikkeling dat het publieke belang dient, in de weg zitten en kan tot uitspraken leiden die haaks staan op mensenrechten of milieubelangen. 

Schadevergoedingen

Bijna 14.000 bedrijven in de EU – waarvan 428 bedrijven in Nederland – hebben Canadese aandeelhouders die aanspraak kunnen maken op vergaande rechten en daardoor enorme schadeclaims kunnen neerleggen bij overheden. Zo hebben Canadese investeerders  aandelen in grote Nederlandse bedrijven zoals Ahold, Heineken, Akzo Nobel, ASML, DSM en Unilever. Mocht de waarde van hun investeringen in deze bedrijven verminderen door ingrijpen van de Nederlandse overheid, zoals Human Rights Due Diligence wetgeving, dan kunnen Canadese investeerders met behulp van CETA buiten de Nederlandse rechter om een schadevergoeding eisen.1

CETA als blauwdruk

CETA wordt ook wel de blauwdruk voor toekomstige handelsverdragen genoemd. Des te belangrijker is het om de lat hoog te leggen: echt vooruitstrevend beleid waarin mensenrechten en milieu centraal staan. Nederland heeft de mogelijkheid om af te dwingen dat CETA alsnog verbeterd wordt door het handelsverdrag in de huidige vorm af te wijzen. Fairtrade roept Tweede Kamerleden daarom op om tegen CETA in de huidige vorm te stemmen. 

Noten:
1https://www.somo.nl/nl/wp-content/uploads/sites/2/2020/01/CETA-Claimrecht-Canadese-multinationals.pdf