Miljoenen boeren dreigen biologisch certificaat te verliezen

1 januari 2021 zal nieuwe Europese regelgeving in werking treden waardoor miljoenen kleine boeren hun biologische certificaat zullen verliezen. Fairtrade roept minister Schouten op om haar invloed te gebruiken om een oplossing te zoeken voor de miljoenen boeren die de dupe zullen worden van deze nieuwe regelgeving.

Met de nieuwe regelgeving zullen de regels voor biologische productie en labels veranderen. De oude wetgeving uit 2007 wordt hierdoor vervangen. De nieuwe Verordening bevat voorschriften die verstrekkende gevolgen zullen hebben voor miljoenen boeren wereldwijd. Deze Verordening treedt 1 januari 2021 in werking. Voor die tijd bespreken de ministers van landbouw van Europese landen de nieuwe regels. Verschillende Europese Fairtrade organisaties hebben hun minister van landbouw gevraagd om de problematiek voor kleine boeren onder de aandacht te brengen tijdens de bespreking van dit onderwerp. Ook wij hebben de Nederlandse minister van landbouw, Carola Schouten, aangeschreven. 

leden en omvang

Met name artikel 36.1 en 36.4 van de regelgeving bevatten zorgelijke punten. Deze artikelen stellen dat een groep boeren in aanmerking komt voor biologische certificering als zij onder de 1.000 leden blijft. Een groep dient zich te registreren en certificeren als juridische entiteit met elk een eigen systeem voor interne controle. De boerencoöperaties die dit aantal overschrijden zullen hierdoor moeten opsplitsen, met de volgende problemen als gevolg: 

• Minder tijd voor capaciteitsopbouw: Coöperaties moeten hun beperkte tijd en middelen investeren in juridische registratie en administratie in plaats van training en ontwikkeling. 
• Hogere kosten: Registratie en administratie brengt voor boeren kosten met zich mee, terwijl veel boeren en hun families nu al moeite hebben om rond te komen.
• Zwakker bestuur: De coöperaties, met functionerende bestuurs- en controlesystemen zullen verzwakken. Het aantal leden en de werkwijze van een coöperatie hangt af van veel verschillende factoren, waaronder de culturele en historische achtergrond, geografische omstandigheden en productiemethoden. 
• Zwakkere onderhandelingspositie: Daarnaast zal het de onderhandelingspositie van kleinschalige boeren verzwakken, omdat zij worden gedwongen zich op te splitsen in kleinere groepen. Door samen te werken in grotere coöperaties of verenigingen kunnen kleinschalige boeren kosten verlagen, gezamenlijke investeringen doen en, cruciaal, onderhandelen vanuit een positie die anders buiten hun bereik zou liggen. 

Ook de eisen over de omvang van het land zijn een probleem. Individuele boeren mogen geen land hebben dat groter is dan 5 hectare. Dit terwijl boeren regelmatig over de 5 hectare land nodig hebben om rond te komen. Naar schatting zullen wereldwijd 2,6 miljoen biologische producenten in de problemen komen¹. 400.000 daarvan zijn aangesloten bij het Fairtrade systeem. 

Financiële gevolgen

Voldoen boeren niet aan deze eisen, dan verliezen zij de mogelijkheid om biologisch gecertificeerde producten te verkopen. Dit heeft enorme financiële gevolgen voor boeren, die momenteel al onder de armoedegrens (van $1,90 per dag) leven. Ter illustratie: de marktprijs van koffie ligt rond $1,-. Koffieboeren ontvangen voor niet-biologische Fairtrade koffie $1,60 per pound. Voor biologische koffie komt hier nog eens $0,30 bovenop per pound², oftewel $1,90. Als boeren zich niet meer biologisch mogen certificeren, zullen zij deze $0,30 verliezen. 

Oproep

“De nieuwe biologische regelgeving staat volledig haaks op de zelfverklaarde inzet van de EU voor de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN om armoede te beëindigen en duurzame productie en consumptie te bevorderen. Het risico bestaat dat biologische certificering te duur en te ingewikkeld wordt voor kleinschalige boeren, waardoor ze worden buitengesloten van Europese markten en de verkoop die ze nodig hebben om hun gezinnen te voeden. Fairtrade roept minister Schouten dringend op oplossingen te vinden die werken voor de miljoenen mensen die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van kleinschalige biologische landbouw.” 

Tara Scally, woordvoerder Fairtrade Nederland

Noten:
¹ Volgens het Research Institute of Organic Agriculture (FiBL).
² De Fairtrade minimumprijs is $1,40 per pound. Daarbij komt een Fairtradepremie van $0,20 per pound.