Fairtrade impactstudie laat meerwaarde Fairtrade zien

Een nieuwe studie laat zien dat Fairtrade standaarden, de Fairtrade minimumprijs en premie en de ondersteunende programma’s positieve effecten hebben. Boeren profiteren, ook in tijden van wereldwijde crises, van sterkere samenwerkingsstructuren, betere economische veerkracht, groter sociaal welzijn en goed bestuur.

Het onderzoek, uitgevoerd door Mainlevel Consulting, vergelijkt Fairtrade coöperaties met niet-Fairtrade gecertificeerde organisaties. Dezelfde studie is in 10 jaar tijd drie keer gedaan en geeft dus goed inzicht in de ontwikkeling van de coöperaties door de jaren heen. De studie is uitgevoerd bij 1 Fairtrade cacaocoöperatie in Ghana, 1 Fairtrade koffiecoöperatie in Peru en bij 3 Fairtrade bananencoöperaties in Peru. De niet-gecertificeerde coöperaties in het onderzoek zijn vergelijkbaar met de gecertificeerde organisaties qua grootte en locatie.

Het onderzoek laat verbeteringen zien in de financiële situatie van huishoudens zoals hogere inkomsten en hogere spaartegoeden. Koffieboeren van Fairtrade coöperatie La Florida in Peru lieten zelfs inkomsten zien die 50% hoger zijn dan die van niet-Fairtrade boeren.

“In tijden van crisis is het duidelijk dat Fairtrade de economische veerkracht vergroot en boeren ondersteunt om hun beroep te kunnen blijven uitoefenen in moeilijke tijden” , zegt Tatjana Mauthofer, onderzoeker bij Mainlevel Consulting en medeauteur van de studie. “De studie laat zien dat twee Fairtrade mechanismes, de minimumprijs en premie een essentieel vangnet zijn voor boeren, hun organisaties en uiteindelijk ook hun gemeenschappen.

Meer dan alleen financieel voordeel

De impact van Fairtrade gaat verder dan alleen economisch welzijn. Fairtrade coöperaties zijn sterker in goed bestuur. Transparantie en democratische besluitvorming zijn hier twee belangrijke onderdelen van. Goed bestuur maakt duurzaamheid mogelijk omdat coöperaties beslissingen moeten nemen en uitvoeren op sociaal, milieu en financieel gebied.

Ook met betrekking tot sociaal welzijn zijn er voordelen in vergelijking met niet-Fairtrade coöperaties, zoals gendergelijkheid, werkveiligheid en gezondheid. Vrouwen in Fairtrade coöperaties laten meer zelfvertrouwen zien en spreken zich meer uit. Cacaoboerinnen zijn nog steeds kwetsbaar in vergelijking met mannen. Maar Fairtrade leden van cacaocoöperatie Kuapa Kokoo in Ghana gaven aan dat vrouwen de afgelopen jaren meer macht hebben gekregen bij het nemen van beslissingen. Tijdens de Covid-19 crisis gebruikten coöperaties, zoals de bananencoöperatie in Peru, een deel van de Fairtrade premie voor urgente Covid-19 gerelateerde zaken zoals beschermings- en veiligheidsmaatregelen.

Klimaatverandering en stijgende kosten zijn bedreigend

Tegelijkertijd laat het onderzoek zien dat er veel calamiteiten zijn die een groot risico vormen en de Fairtrade voordelen voor boeren kunnen ondermijnen. Klimaatverandering, Covid-19 en de prijzen die betaald worden zijn te laag zijn om de stijgende kosten te dekken van productie en levensonderhoud. De studie benadrukt de belangrijke rol van Fairtrade bij het ondersteunen van boerencoöperaties om deze financiële problemen het hoofd te bieden. Maar het waarschuwt dat de voortgang om armoede te verminderen tot stilstand komt als er niet meer betaald wordt aan boeren.

Dit rapport is essentieel om de positieve impact van Fairtrade te begrijpen. En het verschil dat Fairtrade maakt in het leven van boeren. Maar het is ook een oproep tot actie aan alle bedrijven in de keten om meer verantwoordelijkheid te nemen, een hogere prijs te betalen en te investeren in klimaatadaptatie- en mitigatie.