Fairtrade bananenplantages in Ecuador betalen leefbaar loon
Resultaten van de studie
Het vastgestelde leefbaar loon van USD$463 is slechts zo’n 8% hoger dan het door de overheid bepaalde ‘salario digno’ (een fatsoenlijk loon) van US$430. In Ecuador ontvangen alle plantagewerknemers, ook degenen met de laagste salarissen, tenminste dit ‘salario digno’. Uit de leefbaar loon studie blijkt dat plantage werknemers, die een formeel contract hebben, tenminste één jaar werkzaam zijn en die de wettelijk vastgelegde 13e en 14e maand bonus krijgen een leefbaar loon verdienen.
Er is wel een kanttekening te maken, namelijk dat veel werknemers in de bananensector in Ecuador geen formeel contract hebben en daardoor waarschijnlijk geen aanspraak kunnen maken op tenminste het ‘salario digno’, laat staan op de 13e en 14e maand bonus. De onderzoekers nemen dan ook aan dat het leefbaar loongat voor deze werknemers groter is.
Loon op de Fairtrade gecertificeerde plantages
De onderzoekers geven aan dat wanneer een plantage gecertificeerd is door bijvoorbeeld Fairtrade er een aantal zaken meegewogen kunnen worden, als (klein) deel van het betalen van een leefbaar loon. Denk bijvoorbeeld aan de waarde van fatsoenlijke maaltijden en de waarde van transport, verstrekt aan alle werknemers.
Van de in Nederland verkochte Fairtrade bananen wordt circa een kwart procent ingekocht in Ecuador. Met de vaststelling van het leefbaar loon in Ecuador op USD$463 komen onze verwachtingen van vorig jaar uit, werknemers op Fairtrade gecertificeerde plantages verdienen tenminste een leefbaar loon. Naast de lonen ontvangen werknemers op Fairtrade gecertificeerde plantages ook ontwikkelingspremie. Samen beslissen zij aan welke gemeenschappelijke behoeften en gemeenschapsdoelen zij die besteden.
Zijn we er nu?
Dat een deel van de werknemers al een leefbaar loon verdienen is een prachtig resultaat. Echter de kanttekening dat bananenwerknemers zonder formeel contract niet onder de lokale arbeidswet vallen, geeft aan dat er nog werk aan de winkel is. De inschatting van de onderzoekers is, dat ongeveer de helft van de werknemers in de bananensector geen formeel contract heeft. Er zijn geen officiële cijfers beschikbaar.
Daarnaast betekent het ontvangen van een leefbaar loon nog niet altijd dat alle eerste levensbehoeften volledig afgedekt kunnen worden. Zo ontbreekt in Ecuador veelal de juiste (sociale) infrastructuur, die niet opgelost kan worden met een leefbaar loon alleen. Daarom hechten werknemers veel belang aan de Fairtrade premie.
Twee voorbeelden ter illustratie. Werknemers en hun gezinnen kunnen in Ecuador wel gebruikmaken van gratis onderwijs, maar zij zijn met de Fairtrade premie in staat ook de benodigde schoolspullen te kopen, zoals uniformen, schoenen en rugzakken en het transport te bekostigen van en naar school. Werknemers en hun gezinnen kunnen gebruikmaken van lokale gezondheidszorg, maar door premiegelden weten ze de lange wachttijden te vermijden, kwalitatief goede zorg in te kopen en hebben ze ook toegang tot spoedeisende hulp, gynaecologen en tandartsen.
De klus is nog niet geklaard
Fairtrade zal zich blijven inzetten om de leefomstandigheden van álle bananenwerknemers en dus ook de positie van de informeel werkenden te verbeteren. Organisatie van werknemers blijft belangrijk. Hierdoor kunnen werknemers samen overleggen, zich laten vertegenwoordigen en (loon) onderhandelen gaan voeren met het management van de plantages. Om dit alles te bereiken vraagt om continue inzet en samenwerking van en met partners in de keten.
Benieuwd naar wat Fairtrade ’s toegevoegde waarde op plantages nog meer is? Lees hier verder.
–
