Duurzaamheidsstandaarden en wetgeving voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen: ons nieuwste position paper

Fairtrade heeft een position paper gepubliceerd over de rol van vrijwillige duurzaamheidsstandaarden in relatie tot due diligence- wetgeving op het gebied van mensenrechten en milieu. Fairtrade pleit voor wetgeving die bedrijven verplicht stelt due diligence toe te passen in lijn met de OESO-richtlijnen en UNGP’s en steunt de voorstellen op dit gebied in onder andere Nederland en de EU. Onlangs aangenomen wetgeving in Noorwegen en Duitsland stemt in de basis positief, maar laat ook zien dat er nog veel meer nodig is om echt effectieve wetgeving op dit gebied te implementeren, bijvoorbeeld als het gaat om leefbaar inkomen en leefbaar loon. Standaarden, in lijn met de UNGPs, kunnen hier een rol in spelen. 

Objectieve criteria zijn nodig 

Om ervoor te zorgen dat alleen sterke standaarden met geloofwaardige verificatiesystemen worden erkend als due diligence partners, stelt Fairtrade dat overheidsinstanties objectieve criteria hiervoor moeten vaststellen. Fairtrade stelt als criteria voor dat standaarden: 

• Rechthebbenden en het maatschappelijk middenveld betrekken; 
• Een inclusieve en transparante standaardstelling hebben; 
• Een geloofwaardig borgingssysteem hebben met ISO17065-accreditatie; 
• Al hun partners aanmoedigen om deel te nemen aan due diligence en continue verbetering in de keten; 
• Processen hebben om de grondoorzaken van mensenrechten- en milieuschendingen te identificeren en aan te pakken, waaronder de positie van rechthebbenden en ongelijke winstverdeling in ketens; 
• Verantwoordelijkheid nemen om hun impact voortdurend te vergroten en onafhankelijk impactonderzoek gebruiken om programma’s te ontwikkelen.

Stakeholder engagement: de impact van werken met Fairtrade 

Het position paper stelt ook dat de verantwoordelijkheid voor het opzetten en uitvoeren van due diligence processen altijd bij bedrijven zelf ligt. Fairtrade kan echter wel haar zakelijke partners ondersteunen bij elke stap van het due diligence proces. Onder andere door middel van het bieden van expertise, advies, transparante standaarden op mensenrechten, milieu en klimaat, aanvullende programma’s en onafhankelijke audits.  

Vrijwillige standaarden kunnen niet alles en lang niet alle standaarden kunnen het”, benadrukt Melissa Duncan, Executive Director of Fairtrade International.  “We nodigen bedrijven uit om de dialoog aan te gaan en om samen te werken met degenen die worden getroffen door schendingen, zoals boeren en werknemers.”. 

Dit staat centraal in onze aanpak: 50% van het hoogste besluitvormende orgaan van Fairtrade bestaat uit Producenten Netwerken, waar kleinschalige boeren en werknemers in vertegenwoordigd zijn. Daarnaast worden ook de Fairtrade Standaarden en Programma’s ontwikkeld in dialoog met producenten en andere stakeholders. 

Vrijwillige standaarden moeten ook due diligence toepassen 

Belangrijk voor de geloofwaardigheid en effectiviteit van vrijwillige standaarden zoals Fairtrade is hun eigen verantwoordelijkheid voor het toepassen van due diligence. Als zij mensenrechten- of milieuschade veroorzaken of daaraan bijdragen, moeten zij zelf bijdragen aan het herstel daarvan. 

Daarom omarmt ook Fairtrade de UNGP’s. Zo hebben we vorig jaar ons Human Rights Commitment gepubliceerd en momenteel voeren we een assessment uit van onze eigen impact op mensenrechten. 

Download hier het position paper over de rol van standaarden in relatie tot due diligence wetgeving