Vier Sinterklaas met Fairtrade chocolade

De cacaoprijzen zijn enorm gestegen door tegenvallende oogsten, veroorzaakt door extreme droogte, gewasziektes, verouderde cacaobomen en vooral klimaatverandering. Normaal gesproken zouden hogere cacaoprijzen goed nieuws zijn, maar in dit geval betekent de prijsstijging niet automatisch dat cacaoboeren meer verdienen. Dit komt omdat boeren door de slechte oogsten minder cacao produceren, wat hun inkomen ondanks de hogere prijzen niet verhoogt. Hoewel landen als Ghana en Ivoorkust (waar bijna alle cacao voor Nederland vandaan komt) hebben beloofd dat hun boeren de hoge prijzen zullen ontvangen, blijft de realiteit dat veel boeren niet in staat zijn om een leefbaar inkomen te verdienen. Fairtrade moedigt al jaren bedrijven aan om een nog hogere prijs te betalen, de Leefbaar Inkomen Referentieprijs, die boeren in staat stelt een leefbaar inkomen te verdienen. Deze prijs is op dit moment vrijwillig.

Iedereen in Nederland kan gemakkelijk Fairtrade chocoladeletters kopen. Ze liggen in bijna alle supermarkten en zijn verkrijgbaar in elke prijsklasse. Geen excuses meer dus! Let goed op het groen-blauwe Fairtrade keurmerk op de verpakking. Zoek naar chocoladeletters van merken zoals Aldi, Lidl, PLUS, Hema, g’woon, Chocolatemakers, Verkade, Ekoplaza, Action, Elvee, 1 de Beste en  last but not least Tony’s Chocolonely.

Wij hebben geen invloed op de verkoopprijs van producten. Fairtrade chocoladeletters zijn er echter in verschillende prijsklassen. Goed om te weten is dat veel supermarkten, zoals PLUS, Lidl en Action, hun Sinterklaas chocolade verkopen onder eigen merk. En maak je geen zorgen als je een Fairtrade chocoladeletter in de aanbieding ziet. Dit betekent slechts dat er tijdelijk minder marge op dat product wordt gemaakt. Wie de korting draagt, is een afspraak tussen de supermarkt en de leverancier, maar dit gaat nooit ten koste van wat de cacaoboer krijgt.

Een bedrijf kan wel zeggen dat hun product goed gemaakt is of dat ze rekening houden met het milieu, maar wie controleert of dit ook echt zo is? Daarom is een keurmerk zo belangrijk. Een keurmerk wordt gegeven door een onafhankelijke organisatie, die niet verbonden is aan het bedrijf zelf. Neem bijvoorbeeld ons Fairtrade keurmerk. Voordat je dit groen-blauwe keurmerk op een verpakking ziet, is er veel gecontroleerd. Fairtrade Nederland zorgt ervoor dat een product voldoet aan strenge regels, zoals het betalen van een hogere prijs en het gebruik van milieuvriendelijke landbouw. Omdat wij als organisatie geen belang hebben bij het product, kun je erop vertrouwen dat we er streng op toezien dat alles klopt en iedereen zich aan de regels houdt.

Een eerlijke prijs is de prijs die een boer zou moeten krijgen waardoor hij genoeg geld verdiend om voor zichzelf en het gezin te zorgen. Dit betekent genoeg geld voor eten, kleding, een huis, medische zorg en zelfs een beetje extra voor noodgevallen en om te sparen. Dit noemen we een leefbaar inkomen.

Helaas leven veel cacaoboeren nog steeds in armoede. Ze krijgen te weinig betaald voor hun harde werk. Armoede brengt grote problemen met zich mee, zoals kinderarbeid, uitbuiting en ontbossing. De Fairtrade minimumprijs en premie zijn een belangrijke eerste stap om het inkomen van cacaoboeren te verbeteren. Maar er is meer nodig. Fairtrade heeft als eerste organisatie ter wereld een Leefbaar Inkomen Referentieprijs berekend. Dit is de prijs die bedrijven zouden moeten betalen om ervoor te zorgen dat cacaoboeren daadwerkelijk een leefbaar inkomen kunnen verdienen.

Het betalen van een hogere prijs voor cacao is een belangrijke stap naar een leefbaar inkomen voor cacaoboeren, maar het is niet genoeg. Fairtrade werkt aan een bredere aanpak. We ondersteunen boeren bij het versterken en professionaliseren van boerencoöperaties, zodat ze betere prijzen krijgen en toegang hebben tot de wereldmarkt. Lokale Fairtrade teams bieden trainingen om de productiviteit te verhogen en boeren te helpen omgaan met klimaatverandering. Daarnaast stimuleren we boeren om extra inkomstenbronnen te ontwikkelen, zodat ze minder afhankelijk zijn van cacao. Zo bouwen we samen aan meer zekerheid voor cacaoboeren en hun gezinnen.

Bij Fairtrade is kinderarbeid verboden. Toch kunnen we, net als geen enkel ander certificeringsbedrijf of merk, 100% garanderen dat er geen kinderarbeid voorkomt. Fairtrade coöperaties en plantages doen er, met steun van lokale Fairtrade teams, alles aan om kinderarbeid te voorkomen. De werkelijkheid is echter dat je boeren en plantages niet 24/7 kunt én gaat monitoren.

Fairtrade maakt gebruik van verschillende middelen om kinderarbeid te voorkomen en aan te pakken waar het wordt aangetroffen. Fairtrade is het enige keurmerk dat strikte prijsvereisten hanteert. Dit is essentieel om boeren te helpen ontsnappen aan armoede. Door boeren betere prijzen te bieden en gemeenschappen voor te lichten, ondersteunen we hen stap voor stap op weg naar een betere toekomst, waarin kinderen meer kansen hebben. Fairtrade hanteert daarnaast strenge regels tegen kinderarbeid, gebaseerd op internationale afspraken. Lokale Fairtrade teams zetten zich in voor bewustwording van kinderrechten en de preventie van kinderarbeid, terwijl onafhankelijke inspecteurs jaarlijks controleren of boerenorganisaties en plantages deze regels naleven. Daarnaast werkt Fairtrade samen met andere organisaties om overheden te stimuleren strengere wetten tegen kinderarbeid in te voeren.

Op diverse chocoladeletters zie je naast het Fairtrade keurmerk óók het Tony’s Open Chain logo staan. Waarom deze combinatie zo belangrijk is? Beide staan voor hetzelfde doel: een eerlijke wereld.  

Tony’s Open Chain is opgericht door het chocolademerk Tony’s Chocolonely en richt zich specifiek op de cacaosector. Het is een platform dat bedrijven helpt om samen misstanden aan te pakken. Fairtrade is daarentegen een keurmerk dat bedrijven verplicht om aan strenge regels te voldoen op het gebied van betere prijzen, goede arbeidsomstandigheden en milieubescherming. Fairtrade werkt naast cacao ook op producten zoals koffie, bananen, katoen en thee.  

Soms zie je het Tony’s Open Chain logo naast een ander keurmerk of zonder keurmerk op een verpakking. Toch is de combinatie met Fairtrade volgens ons de meest eerlijke keuze. Alle cacao voor Tony’s Open Chain is namelijk afkomstig van boeren die onderdeel zijn van Fairtrade gecertificeerde coöperaties en dat betekent dat ze zich dus aan alle strenge regels van Fairtrade hebben gehouden. Fairtrade werkt al meer dan 35 jaar aan het versterken en professionaliseren van deze boerencoöperaties. Het betalen van een Fairtrade licentiefee door bedrijven is hiervoor onmisbaar. Zo gaat een groot deel van deze fee direct naar het internationale Fairtrade systeem. Dit geld wordt gebruikt voor onderzoek, het up-to-date houden van onze strenge standaarden, het aanpassen aan nieuwe wetten zoals die over ontbossing en voor de rechtstreekste ondersteuning van lokale teams aan boeren.  

Vaak worden er bomen gekapt om grond vrij te maken voor andere doeleinden, zoals voor het verbouwen van cacao. De belangrijkste grondstof voor chocoladeletters. Dit noemen we ontbossing. Ontbossing is een groot probleem in de cacaosector: het vermindert biodiversiteit, maakt landbouwgrond minder vruchtbaar en  het zorgt ervoor dat er minder CO2 wordt opgeslagen in bomen. Hierdoor verergert klimaatverandering en dat raakt niet alleen het milieu, maar ook de boeren die afhankelijk zijn van stabiele weersomstandigheden voor hun oogsten. Het is dus superbelangrijk dat we deze bossen beschermen.

De Europese Unie ziet ook de ernst van ontbossing in en heeft daarom wetgeving gemaakt om ontbossing tegen te gaan, de zogenaamde EU Deforestation Regulation (EUDR). Bij de EU hebben we met onze collega’s in Brussel van de Fair Trade Advocacy Office (FTAO) duidelijk gemaakt dat boeren wel moeten worden betrokken in dit soort regels, anders zijn straks de lasten oneerlijk verdeeld. Zelf erkent Fairtrade al langer het belang van onze bossen en daarom hebben we een aantal strenge regels opgenomen in de Fairtrade standaarden, die ingaan op behoud van bomen.