Paulo Ayoyoleitón

Grote vlucht

Costa Rica is de grootste exporteur van ananas ter wereld; maar liefst 75% van alle ananas in Europa en de VS komt uit dat land. Sinds de jaren ‘90 nam de export een grote vlucht, vooral grote boerenbedrijven gingen veel ananas verbouwen. Door de stijgende productie en concurrentie en steeds hogere productiekosten konden veel kleinere boeren het hoofd niet meer boven water houden. Agronorte is de enige coöperatie van kleinschalige ananasboeren in Costa Rica. Door samen te werken houden deze boeren zich staande naast de grote plantages.

Agronorte werd in 2001 opgericht onder de naam Asoproagroin. In 2003 werd de organisatie Fairtrade gecertificeerd. Op dit moment produceren 26 leden samen 5 containers (van 21.000 kg) ananassen per week, waarvan er twee naar de Fairtrade markt gaan. In Nederland zijn de Fairtrade ananassen van Agronorte te koop bij de supermarkten van Plus.

Een keer per week oogstdag

De meeste boeren van Agronorte hebben tussen de 3 en 6 hectare land. Op iedere hectare staan 60.000 ananasstruiken, elk goed voor één ananas. Na de eerste oogst kan de plant nog een ananas produceren voor een tweede oogst. Een keer per week is het oogstdag. Dan huren de boeren tussen de 14 en de 25 werknemers in om de vruchten te plukken.

Het is lastig voor de boeren om aan de wensen van de markt te voldoen. Ze moeten zich aan een strak teelt- en oogstschema houden, zodat ze het hele jaar door wekelijks hun contracten kunnen nakomen. Daarbij moeten de ananassen allemaal ongeveer dezelfde maat hebben. Maar er zijn ook voordelen. Kleine boeren kunnen makkelijker duurzaam produceren, ze stoten minder CO2 uit en gebruiken minder bestrijdingsmiddelen. De leden van Agronorte zien veel toekomst in biologische en Fairtrade productie. Maar ze zien ook dat het nodig is om te diversifiëren. Door bijvoorbeeld zoete aardappels en cassave te verbouwen en vee te houden.

Paulo Ayoyoleitón

Paulo (52) verbouwt sinds 5 jaar ananas. Daarvoor was hij veeboer. Hij heeft 4 hectare met ananas beplant, daarnaast verhuurt hij nog land om vee op te laten grazen en verbouwt hij cassave en wat bonen voor zijn eigen gezin.

Dankzij het lidmaatschap van de coöperatie hoeft hij niet meer zelf voor de verkoop van zijn ananassen te zorgen. ‘Fairtrade zorgt voor een zekere afzetmarkt en een stabiele prijs voor de ananas’, zegt Paulo. Ondanks de stevige concurrentie ziet hij volop toekomst in zijn bedrijf. ‘Ananas is mijn leven’, zegt hij. ‘Je weet nooit wat de toekomst brengt, maar als het even kan wil ik het bedrijf uitbreiden, stap voor stap.

Paulo is erg te spreken over de aandacht die de coöperatie besteedt aan de ontwikkeling van kinderen. Alle kinderen van de ananasboeren kunnen nu naar school en de coöperatie besteedt een groot deel van de Fairtrade premie aan de aanschaf van schoolmaterialen voor de kinderen uit de armste gezinnen van het dorp. Daarnaast lieten ze een bushokje bouwen, zodat de kinderen, die vaak lang op de schoolbus moeten wachten, niet in de zon of de regen hoeven te staan.