Diosa Isabel Oliveros Cantillo
Bananen, ColombiaPubliek Privaat Partnerschap
Sinds 2011 vormt COOMULBANANO samen met de vijf andere Fairtrade bananencoöperaties in Colombia onderdeel van een Publiek Privaat Partnerschap (PPP) tussen de Nederlandse ambassade en verschillende partijen in de bananenketen. De associatie van Colombiaanse bananenproducenten doet mee, net als bananenimporteur Fyffes. Max Havelaar sloot zich aan om de verkoop van Fairtrade bananen in Nederland te vergroten. De overstap van supermarkt PLUS naar 100% Fairtrade bananen gaf de Colombiaanse boeren de zekerheid van een stabiele afzetmarkt.
De deelname aan het partnerschap betekende een opleving na een crisis, waarin COMULBANANO in 2006 was geraakt. De boeren waren weinig efficiënt omdat ze gebruik maakten van verouderde productietechnieken en ze hadden moeite om aan de hoge kwaliteitseisen van de Europese markt te voldoen. Daarnaast werden de bananen regelmatig getroffen door ziektes en schimmels. Zowel de boeren als hun coöperatie hadden moeite om hun financiële verplichtingen na te komen.
Infrastructuur
Met de extra inkomsten die de coöperatie uit de Fairtrade verkopen ontving investeerden de boeren flink in onderhoud en verbetering van hun boerderijen. Ze lieten irrigatiekanalen aanleggen en bouwden kabelbanen waarmee de bananen na de oogst uit het veld vervoerd kunnen worden. Ook investeerden ze in verwerkingsfaciliteiten, zoals betonnen basins waar de bananen in gewassen worden en inpakstations waar de bananen in dozen worden verpakt.
Nu de boeren het oogsten, wassen en verpakken van de bananen zelf doen, krijgen ze een hogere prijs voor hun product. Ze kunnen één dag in de week, op de dag van de oogst, een paar dagloners in dienst nemen. Deze werknemers maken meestal iedere week een vaste ronde langs verschillende boeren en hebben daarmee de zekerheid van een vast inkomen.
Dag van de oogst
De oogstdag is de belangrijkste dag van de week voor bananenboerin Diosa Isabel Oliveros (60). Op die dag gaat ze heel vroeg naar haar bedrijf ‘Rosa Isabel’. Ze bezit 3 hectare grond, op een kilometer afstand van haar huis. In een goede week oogst ze ruim 150 dozen (van 18 kilo) bananen, die allemaal op één dag geoogst, gewassen en verpakt moeten worden.
De gegarandeerde afzet op de Fairtrade markt heeft meer rust gebracht in de bananenregio, die sterk werd getroffen door een langlopend intern gewapend conflict. ‘Onze omzet is gegroeid en er is veel meer werkgelegenheid in de regio’, zegt Diosa. ‘Ik kan werk bieden aan 5 mensen en vind het belangrijk om hen een goed loon te betalen. Nu de mensen weer werk hebben, zijn ze niet meer zo’n gemakkelijke prooi voor de gewapende milities.’
Oude dag
Diosa is blij dat ze haar bananen kan exporteren. ‘De prijzen op de lokale markt zijn zo laag dat je daar als boer niet van rond kunt komen. Omdat ik lever aan een Fairtrade coöperatie heb ik de mogelijkheid om te exporteren en ontvang ik een redelijke prijs voor mijn bananen.’ Toch blijft het moeilijk om rond te komen. ‘Ik zou graag mijn productie willen vergroten’, zegt Diosa. ‘Ik oogst nu tussen de 100 en 150 dozen per week. Als ik altijd 150 dozen kon oogsten, zou ik ontspannener kunnen leven en alvast een beetje kunnen genieten van mijn oude dag.’ Diosa droomt ervan om ooit in een luie stoel aan het strand te zitten en gedichten te schrijven, maar tot dat zover is zullen er nog heel wat oogsten volgen.
Kijk in dit filmpje naar het verhaal van Misalia, een andere bananenboerin uit Colombia.