Volg Karen op haar Bananentrip!
Geschreven door Karen Bouwsma, Beleidsmedewerker, Stichting Max Havelaar.
Drie maanden geleden ben ik gestart hier bij Fairtrade. Hiervoor had ik als bananenconsument niet vaak stil gestaan bij het feit dat er een wereld achter de supermarkt banaan schuil gaat. Deze week ben ik aanwezig bij het Bananen Forum van Fairtrade in Guayaquil in Ecuador. Ecuador is een van de grootste bananen producerende landen in de wereld met de EU als grootse afzetmarkt. Hier leerde ik rap bij over wat er komt kijken bij het productieproces, uitdagingen bij kleine boeren of op grote plantages, rijpingsprocessen en zelfs over bananen prijsoorlogen. Er ging een gele wereld voor me open.
Op het forum zijn maar liefst 300 mensen aanwezig van de minister van landbouw uit Ecuador tot handelaren, retailers, boeren en werknemers toe. De minister komt het eerst aan het woord. Hij onderstreept dat het Fairtrade systeem een goede strategie is om boeren en werkenden in de handel te laten meedelen. Een minimumprijs en de Fairtrade premie brengt verandering in het leven van boeren en werknemers. Maar hij steekt ook de hand in eigen boezem, ook de overheid moet meedenken om de landbouw efficiënter te maken. Ook moeten we samen, boeren, Fairtrade en overheid vernieuwend durven zijn.
Toch vind ik stiekem op dit soort dagen de verhalen van werknemers en bananenboeren het meest inspirerend. Zij gaven aan dat de opbrengst van de Fairtrade export, de premiegelden, hebben bijgedragen aan een verhoogde levensstandaard en betere toegang tot Europese afzetmarkten. Het geld dat via de premie beschikbaar komt, is naast de minimumprijs belangrijk voor de professionele ontwikkeling van de boerenorganisaties, het efficiënter maken van het bananen productieproces maar is bijvoorbeeld ook ingezet voor scholing van boeren, werknemers en hun kinderen, betere gezondheidszorg en het opknappen van huizen.
De boeren die op het forum rondlopen zijn echt enthousiast over hun product! In een van de pauzes kan ik er niet onderuit en liet ik me door een van hen overhalen tot het eten van maar liefst drie verschillende bananen die zij lokaal produceren. Ik kon na drie bananen eigenlijk geen woord meer uitbrengen, maar werd wel geacht in mijn beste Spaans uit te leggen welke ik het lekkerst vond en waarom.
De volgende dag heb ik heb ik deze boer opnieuw ontmoet, maar dan in de heuvels op de grens met Peru op zijn eigen ‘’finca’’, een van de boerderijen die deel uitmaakt van de boerenorganisatie Asoguabo. Hier werd me duidelijk dat lang met Fairtrade werken echt zijn vruchten af kan werpen. Zo hebben ze gezamenlijk kunnen investeren in het zelf maken van organische kunstmest, de noodzakelijke voeding voor de bodem. Ze gebruiken hiervoor organisch afval van producten die in de omgeving verbouwd worden zoals rijst en cacao. Dit wordt vermengt met bananenplantenresten en goede grond uit de heuvels. Organisch kunstmest kopen was een grote uitgave post voor elke boer, maar nu ze het zelf kunnen maken levert hen dat allemaal een goede kostenbesparing op, een rijkere voedingsbodem voor de bananenplanten en draagt het bij aan een goede oogst en goede kwaliteit. Zonder onder Fairtrade voorwaarden te produceren was dit niet mogelijk geweest.
Ik realiseer me hier – ver weg in Ecuador – wel dat hoe meer mensen Fairtrade bananen kopen hoe groter de impact lokaal kan zijn. Het zou natuurlijk gaaf zijn we als consument allemaal de kans zouden hebben het Fairtrade werk van dichtbij te zien. Maar ook als dat niet lukt, is het de moeite waard bewust voor een tros Fairtrade bananen in de buurt super te kiezen.
