Fairtrade’s leefbaar loon smartmix

Fairtrade’s leefbaar loon smartmix

Cover afbeelding voorFairtrade’s leefbaar loon smartmix

In deze driedelige artikelenreeks duiken we dieper in op het concept van een leefbaar loon.💰 In de vorige blogs hebben we uitgelegd wat een leefbaar loon precies inhoudt en waarom het streven naar een leefbaar loon cruciaal is voor duurzaamheidsmanagers en inkopers. In dit 3e artikel gaan we dieper in op de vraag hoe Fairtrade nu verschil maakt op leefbaar loon? Om het concreet te maken, zoomen we in op bananen. Hiervoor wordt Fairtrade’s ‘6xP-mix’ ingezet.

Uniek aan deze looninstrumentenmix bestaande uit 6 instrumenten is, dat de eerste 3 niet uit te onderhandelen zijn. Dit levert zekerheid op bij werknemers en de plantage-eigenaar. De 6 looninstrumenten zijn afgestemd met lokale stakeholders zoals vakbonden en werknemers. De publiek beschikbare prijzen van Fairtrade ontzorgen retail en daagt hen tegelijk uit om op eigen prijsinkoopbeleid te reflecteren. Realiteit is dat er nog vaak wordt afgedongen op de prijs van een doos bananen, terwijl er tegelijkertijd stevige gesprekken over leefbaar loon gevoerd worden. Wie betaalt dan de rekening van een leefbaar loon?

Nieuwsgierig naar de looninstrumenten van Fairtrade in deze mix? De ‘6xP-mix’ bestaat uit de volgende onderdelen:

  • Plantage-eigenaar – Bananen plantage-eigenaren zijn bij Fairtrade verplicht tenminste 70% van een leefbaar loon te betalen. De leefbaar loon benchmarks worden jaarlijks op inflatie gecorrigeerd.
  • Prijs – Fairtrade hanteert een minimumprijs. Deze moet tenminste betaald worden en meer betalen mag altijd. Deze minimumprijs is gebaseerd op kosten die de plantage-eigenaar maakt voor sociaal en ecologisch duurzaam produceren en ook de kosten voor de lonen worden meegenomen.
  • Premie – Bij Fairtrade betaal je ook een vaste premie. Die gaat rechtstreeks naar de boerencoöperaties of naar de werknemers. Zij besteden dit oa aan het verbeteren van de productie, gezondheidszorg, scholing en of betere huisvesting. Uitgaven aan basisvoorzieningen, die ze anders vanuit hun loon zouden moeten betalen.

Als werknemers in de bananenindustrie minder dan een leefbaar loon verdienen, moet verplicht tot max 30% van de premie in cash worden uitgekeerd aan deze groep werknemers. Zo worden te lage lonen met cash inkomen aangevuld. Goed nieuws, want in veel gevallen is er na deze inzet van de Fairtrade premie geen of een aanzienlijk kleiner loongat over.

  • Premie comité – Premie comités beslissen democratisch waar het premiegeld aan besteed wordt. Zij handelen ook de administratie en financiënaf van de projecten die zij opzetten. Deze bestaande premie comité structuur wordt ook gebruikt voor het uitbetalen van de (max 30% in) cash aan die werknemers die onder een leefbaar loon verdienen.
  • Prijsreferentie – Voor de bananenindustrie berekent Fairtrade leefbaar loon referentieprijzen per land. Als inkopers deze prijs betalen, stellen ze de plantage-eigenaar in staat een leefbaar loon te betalen aan al zijn werknemers, ook aan de laagst betaalden.
  • (ter) Plaatse – Lokaal kunnen plantage-eigenaren en werknemers rekenen op advies en steun van de Fairtrade netwerken. Zij ondersteunen bij het verbeteren van hun onderhandelingspositie op de markt en bij het zoeken naar duurzame oplossingen voor milieu- en mensenrechten risico’s in hun ketens, van duurzame landbouwpraktijken tot aan leefbaar loon.

Wil je weten wat deze looninstrumentenmix voor jou kan betekenen, neem dan contact met ons op!

Geschreven door: Karen Bouwsma, beleidsmedewerker bij Fairtrade Nederland en expert op het gebied van leefbaar loon.